วันศุกร์ที่ 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2557

Game Theory #1 : มารู้จัก "เกม" กันเถอะ


          คงปฎิเสธไม่ได้ว่า ทุกคนคงได้ยินคำว่า "เกม" ในช่วงชีวิตหนึ่ง อย่างน้อยก็ตอนที่่คุณเป็นเด็ก คุณอาจขอร้องให้พ่อแม่ซื้อเครื่องเล่นเกม เช่น Play Station, X Box, Nintendo, เกมเศรษฐี ที่ตอนนี้มีให้เล่นใน Line ได้ด้วย, เกมบิงโก ถ้าให้ไล่เรียงทั้งหมดในวันเดียวย่อมไม่พอ แต่ประเด็นที่ผมจะเขียนในบทความนี้ กำลังบอกว่า ชีวิตมนุษย์เต็มไปด้วยเกม ไม่ใช่แค่เกมที่ผมกล่าวมาข้างต้น แต่หมายถึง "เกมในชีวิตจริง"

          ชีวิตมนุษย์เต็มไปด้วยสถานการณ์ที่เรียกว่า "เกม" (Game) ให้ลองนึกถึงสถานการณ์ที่คุณมีทาง
เลือกอยู่ตรงหน้ามากกว่าหนึ่งทาง และ คุณพยายามเลือกหนึ่งในนั้นที่ทำให้คุณได้รับผลตอบแทนสูงสุด ผลตอบแทน (payoff) ในที่นี้ หมายถึง จำนวนเงิน ผลงาน การพิชิตเป้าหมายของคุณ หรือผลแพ้ชนะในการแข่งขัน

          ชีวิตคงเป็นเรื่องง่าย ถ้าผลตอบแทนของคุณขึ้นอยู่กับการตัดสินใจของคุณคนเดียว ในสถานการณ์ที่เรียกว่า เกม นั้น จะต้องมีคุณและอีกฝ่ายที่มีคน (players) อย่างน้อย 1 คนขึ้นไปซึ่งผลตอบแทนของคุณและผลตอบแทนของอีกฝ่ายจะมีผลซึ่งกันและกันโดยขึ้นอยู่กับการตัดสินใจของทั้งสองฝ่าย ไม่ได้ขึ้นอยู่กับการตัดสินใจของแต่ละฝ่าย ดังนั้น การที่คุณจะได้รับผลตอบแทนสูงสุดจึงจำเป็นต้องคาดเดาทางเลือกของอีกฝ่ายหนึ่งให้ออก

          หมากรุก เป็นตัวอย่างหนึงของสถานการณ์ที่เรียกว่าเกม หลักการเล่นหมากรุกที่ถูกต้องแต่ละตา คือ การเปรียบเทียบทางเลือกที่มีอยู่ทั้งหมด โดยพิจารณาว่าในแต่ละทางเลือกนั้น ฝ่ายตรงข้ามจะแก้เกมอย่างไร ทางเลือกที่ดีที่สุด คือ ทางเลือกที่เมื่อฝ่ายตรงข้ามแก้เกมด้วยทางเลือกที่ดีที่สุดสำหรับเขาแล้วจะทำให้หมากของคุณอยู่ในสถานการณ์ที่ดีที่สุดสำหรับตัวคุณเช่นกัน

          เกมไพ่อย่าง Solitaire ไม่ใช่เกม ในเกม Solitaire แม้ว่าจะมีผู้เล่นหลายคน แต่ผู้เล่นแต่ละคนก็เหมือนต่างคนต่างเล่น การตัดสินใจของผู้เล่นแต่ละคนจึงไม่ส่งผลกระทบใดๆกับผลตอบแทนของผู้เล่นคนอื่นๆในเกม

          การซื้อหวยหรือลอตเตอรี่ ก็ไม่ใช่เกม เพราะการออกแต่ละครั้งเป็นการสุ่ม (random) เครื่องออกรางวัลซึ่งเป็นผู้เล่นฝ่ายตรงข้ามกับคุณออกรางวัลโดยไม่สนใจว่างวดนี้คุณได้เลือกเลขใดไป และคุณจะไม่ได้ผลประโยชน์ใดๆจากการพยายามคาดเดาว่า งวดนี้เครื่องออกรางวัลจะออกเลขใด

          การแยกให้ออกว่าสถานการณ์ใดบ้างที่พบเห็นในชีวิตประจำวันเป็นเกม และสถานการณ์ใดที่ไม่เป็นเกม เป็นทักษะอย่างแรกที่มนุษย์ทุกคนจะต้องมี หากคุณยังมีข้อสงสัย ในบทความครั้งต่อไป คุณจะค่อยๆเข้าใจและเห็นภาพ และรู้จักกับ "เกม" มากขึ้น


ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น