เพื่อให้คุณพอจะทำอะไรได้บ้างเพื่อให้ความจำดีขึ้น คงจะมีประโยชน์ถ้าเราได้รู้ก่อนว่า เพราะอะไรเราจึงลืมสิ่งต่างๆ ปกติแล้วปัจจัยที่มีผลต่อความสามารถในการรื้อฟื้นความจำนั้นเกี่ยวข้องกับข้อมูลที่เราได้รับ ภาวะทางใจกับทางกายภาพที่เราเป็นอยู่ในขณะนั้นและหลังจากนั้น นอกจากนี้เกี่ยวข้องกับกระบวนการบางอย่างที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติในสมองด้วย
เหตุผลทั่วไปที่เราลืมสิ่งต่างๆ
ความขี้ลืมมีหลากหลายสาเหตุ ซึ่งมีผลต่อเราทุกคนได้ในช่วงเวลาที่แตกต่างกัน
- ไม่สนใจ หากคุณไม่สนใจเรื่องบางอย่าง คุณคงไม่อยากใส่ใจเรื่องนั้น ผลก็คือคุณจะไม่เข้าใจ ไม่ได้เรียนรู้ หรือ จดจำเรื่องนั้นไว้
- ไม่มีสมาธิ เรื่องนี้เชื่อมโยงกับเรื่องการไม่สนใจ หากบางอย่างดึงดูดจิตใจคุณไว้ไม่ได้ คุณย่อมไม่มีสมาธิจดจ่ออยู่กับสิ่งนั้น แล้วเมื่อไม่มีสมาธิจดจ่อรวมถึงยังคิดเรื่องอื่นไว้อีก คุณย่อมไม่ได้รับข้อมูลใหม่ๆ แม้ข้อมูลนั้นเป็นข้อมูลสำคัญที่คุณต้องจำให้ได้
- เครียดมากเกินไป เมื่อรู้สึกเครียดเท่ากับคุณอยู่ในสภาพที่แย่ที่สุดในการใช้ความจำให้มีประสิทธิภาพ การเรียนรู้ย่อมทำได้ยาก จะนึกอะไรก็ลำบาก
- มีข้อมูลมากเกินไป หากต้องเจอข้อมูลประดังเข้ามา คุณอาจทำอะไรไม่ถูกเอาง่ายๆ (และทำให้คุณรู้สึกเครียด) เมื่อเป็นแบบนี้การเรียนรู้และจดจำเรื่องดังกล่าวย่อมทำได้ลำบาก
- ข้อมูลเรียบเรียงมาลวกๆ เมื่อเทียบกันแล้ว การจดจำข้อมูลเล็กๆน้อยๆที่กระจัดกระจายไม่เป็นระเบียบ ย่อมยากมากกว่าการนึกถึงข้อมูลที่จัดระเบียบอย่างมีเหตุมีผล
- เชื่อมโยงข้อมูลกันได้ไม่ดี หากมีการเชื่อมโยงกับข้อมูลได้ไม่ดีแล้ว (เช่น ระหว่างชื่อคนกับใบหน้าคน) การรื้อฟื้นความจำจะทำได้ยาก ถ้าคุณไม่นำข้อมูลที่ได้เรียนมาใช้ ข้อมูลนั้นจะไม่รวมเข้ากับความรู้เดิมที่มีอยู่ ทำให้ข้อมูลเชื่อมโยงกันได้ไม่ดี การรื้อฟื้นความจำก็จะไร้ประสิทธิภาพ
- เวลาผ่านไปนานเกินไป เมื่อต้องรื้อฟื้นความจำเรื่องบางอย่างที่เคยเจอมานานมากแล้ว ความทรงจำในเรื่องนั้นย่อมเลือนรางลงไปมาก
- การถูกรบกวน เมื่อมีข้อมูลอยู่ในใจคุณเป็นจำนวนมาก เป็นไปได้อย่างยิ่งที่ข้อมูลใหม่ๆจะไปรบกวนความรู้เดิมที่มีอยู่ รวมทั้งข้อมูลใหม่นั้นยังถูกรบกวนอีกเมื่อข้อมูลที่ใหม่กว่าเข้ามา ซึ่งเรื่องนี้จะเป็นผลเสียต่อการรื้อฟื้นความจำของคุณ
โชคดีว่าถ้าเราเปลี่ยนแปลงวิธีคิดบางอย่าง เราจะเอาชนะสาเหตุเหล่านี้ของความขี้ลืมได้ พร้อมกับพัฒนาความสามารถในการจำของเราได้อย่างมหาศาล
สิ่งที่มักเข้าใจกันผิด: เรื่องนี้เป็นเพราะอายุของฉันหรือเปล่า?
จากผลการศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับความจำจากกลุ่มคนอายุเกิน 60 ปี แสดงให้เห็นว่า ความจำของพวกเขาไม่ได้เสื่อมถอยลงเลย หรืออาจก็มีเพียงเล็กน้อย (มีแค่เรื่องการตอบสนองที่ช้าลงเท่านั้น) ความเสื่อมถอยซึ่งคนจำนวนมากคาดว่าจะเกิดขึ้น มักมีสาเหตุจากปัจจัยต่อไปนี้รวมกัน
- ผู้สูงอายุไม่ค่อยใช้ความจำมากเหมือนที่เคย
- สมองของผู้สูงอายุไม่ได้รับออกซิเจนมากเท่าตอนอายุยังน้อย อาจเป็นเพราะออกกำลังกายน้อยลง
- ผู้สูงอายุสร้างความเชื่อขึ้นมาเองว่าพวกเขาความจำเสื่อมถอยลง เนื่องจากหลงลืมอะไรไปเพียงบางอย่างสองอย่าง แถมพวกเขายังเสริมความเชื่อนี้โดยการบอกตัวเองและคนอื่นว่าพวกเขาความจำเสื่อมลง
- เพราะจิตมักไม่อยู่กับปัจจุบัน ผู้สูงอายุมักลืมนั่นลืมนี่ และโทษความจำของตัวเองว่าจำไม่ได้ ทั้งที่ความจริงคือสมาธิของพวกเขาต่างหากที่มีปัญหา
ปัจจัยทั้งหมดจะไม่เป็นปัญหาต่อไป วิธีการคือให้เปลี่ยนแปลงวิธีดำเนินชีวิตบางอย่างเสียใหม่ รวมทั้งปรับเปลี่ยนวิธีคิดเพื่อให้คุณมีความจำที่แจ่มใสไม่ว่าคุณจะอายุเท่าไรก็ตาม
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น