วันพุธที่ 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2557

ข้อคิดจากเรื่องเล่า: คนไม่ได้เรียนหนังสือ


       ทุกคนรู้จักเอดิสันดีอยู่แล้ว เขาเป็นชาวอเมริกัน นักคิดค้นประดิษฐ์ชื่อดังระดับโลก มีผลงานคิดค้นประดิษฐ์กว่า 1,000 รายการ ได้รับการยกย่องว่า "เจ้าแห่งการคิดค้นประดิษฐ์" หลอดไฟที่นำแสงสว่างมาให้แก่มนุษยชาติ คือ ผลงานคิดค้นประดิษฐ์ของเขา ซึ่งต่างรู้กันอยู่แล้ว ทว่ามีตำนานเรื่องหนึ่งเกี่ยวข้องกับหลอดไฟ กลับมีน้อยคนนักที่จะรู้

       ตอนที่เอดิสันประดิษฐ์หลอดไฟนั้น มีผู้ช่วยหนุ่มคนหนึ่งชื่อ 'อัพตอน' จบสาขาวิชาคณิคศาสตร์จากมหาวิทยาลัยชื่อดังพรินซ์ตัน กุมสูตรคณิตศาสตร์ไว้ได้จำนวนมาก ตอนนั้น อัพตอนเสนอความคิดเห็นที่ดีไว้ไม่น้อย เอดิสันเห็นด้วยและนำไปใช้ ช่วยร่นกระบวนการผลิตหลอดไฟได้มาก เอดิสันรู้สึกขอบคุณอย่างมาก มองเห็นความสามารถของเขา ถึงกับเห็นเขาเป็นอัจฉริยะบุรุษคนหนึ่ง ให้การดูแลเอาใส่ใจเป็นพิเศษ

       แต่อัพตอนก็พบว่าเอดิสันไม่ได้เรียนหนังสือ ทำงานในห้องทดลอง มีหลายสิ่งหลายอย่างเทียบตนไม่ได้ ประกอบกับเขาสร้างคุณประโยชน์ส่วนหนึ่งให้กับการทดลองด้วย ก็เริ่มหยิ่งทะนง ดูถูกเอดิสัน เมื่อเอดิสันรู้ตัวแล้ว ก็เห็นว่า อัพตอนต้องแก้ไขข้อบกพร่องก่อน จึงจะมอบหน้าที่สำคัญให้ได้

       วันหนึ่ง เอดิสันเอาหลอดไฟหลอดหนึ่ง ส่งให้อัพตอนแล้วบอกว่า "ผมกำลังง่วนกับงานคิดค้นประดิษฐ์หนึ่ง คุณช่วยคำนวณปริมาตรของหลอดไฟนี้หน่อยสิ" อัพตอนฟังแล้วรู้สึกว่าเป็นเรื่องง่ายมาก จึงรับปาก

       อัพตอนรับหลอดไฟแล้วหยิบไม้บรรทัดขึ้นมาวัด จากนั้นคำนวณบนแผ่นกระดาษทั้งวาดรูปและเขียนสูตร ใช้กระดาษกว่าสิบกว่าแผ่น ง่วนอยู่กับการคิดตั้งนานก็ยังคำนวณปริมาตรของหลอดไฟไม่ได้ เพราะรูปลักษณ์ของหลอดไฟไม่เป็นเกณฑ์ ปัญหาที่ดูคล้ายง่าย แต่ทำไมยากเช่นนี้? อัพตอนคิดไม่ออกแต่ไม่ใช่คนยอมแพ้อะไรง่ายๆ จึงก้มหน้าคำนวณต่อไปชั่วโมงแล้วชั่วโมงเล่าก็ยังคำนวณไม่ออกเช่นเดิม

       ถึงตอนนี้ เอดิสันง่วนกับงานที่เพิ่งทำเสร็จ กลับเข้ามาเห็นอัพตอนยังคำนวณอยู่ก็ถามว่า "ทำไมถึงช้าแบบนี้"

       อัพตอนพูดเหมือนไม่มีอะไรว่า

       "นี่เป็นปัญหาที่ยากมาก! หลอดไฟทรงกลมเว้ารี ไม่เป็นกฎเกณฑ์ คำนวณไม่ง่ายเลย คุณเองก็คำนวณไม่ได้!"

       เอดิสันยิ้มแล้วพูดว่า

       "ให้ผมลองดู ผมกลับรู้สึกว่าเป็นเรื่องง่ายมาก!"

       เขาหยิบหลอดไฟ เดินไปที่หน้าโต๊ะทดลอง ใส่น้ำลงในแก้วตวงจนเต็ม จากนั้นเอาหลอดไฟใส่ลงไปในแก้วตวงจนมิดน้ำ น้ำในแก้วตวงก็ล้นออก เอดิสันค่อยหยิบหลอดไฟขึ้นมา แล้วก็ดูระดับน้ำตามขีดในแก้วตวง ก็คำนวณปริมาตรของหลอดไฟออกมาอย่างดาย

       อัพตอนถึงกับหน้าแดง ปัญหาที่เขาใช้หน้ากระดาษกว่าสิบแผ่นเสียเวลาสามชั่วโมง ยังแก้ไม่ตก เอดิสันสามารถให้คำตอบโดยใช้เวลาไม่ถึงสามนาที เอดิสันเป็นคนมีสติปัญญาเหนือคนทั่วไป และมีประสบการณ์อุดมสมบูรณ์โดยแท้! นับแต่นั้นมา อัพตอนก็ไม่กล้าดูถูกเอดิสันอีก ส่วนเอดิสันก็ยังมอบหมายงานสำคัญจำนวนมากให้อัพตอนช่วยรับผิดชอบ


เรื่องนี้กำลังบอกอะไรเราอยู่?

       นี่คือนิทานใช้การระบายน้ำออกเป็นสื่อกลางสำหรับคำนวณปริมาตรสะท้อนว่า คนที่มีความคิดสร้างสรรค์ไม่ว่าทำอะไร ล้วนแสดงออกซึ่งสำนึกสร้างสรรค์ ส่วนคนที่กอดสูตรนิยมไว้ ไม่ว่าทำอะไร ล้วนจะอยู่ในกรอบเดิมๆ ฝ่าทะลวงออกไปไม่ได้

       ในที่นี่ขอพูดถึงอีกปัญหาหนึ่ง คือ "การทำให้เป็นแบบง่าย" อัพตอนใช้วิธีคำนวณปริมาตรที่ยุ่งยากซับซ้อน ถึงคำนวณปริมาตรของหลอดไฟได้เช่นกัน แต่สิ้นเปลืองเวลาและสมาธิมากมาย ส่วนวิธีการเอดิสันแท้ที่จริงก็คือ "การทำให้เป็นแบบง่าย" แบบหนึ่งซึ่งก็คือ การสร้างสรรค์ การคิดค้นประดิษฐ์นวัตกรรมใหม่นั่นเอง ช่วยยกระดับประสิทธิภาพการใช้เวลา เกิดประสิทธิผลได้มาก ไม่เหนื่อยแรงทั้งกายและสมอง

       การสร้างสรรค์คิดค้นประดิษฐ์นั้น มีเป้าหมาย 2 ข้อ คือ หนึ่ง ทำให้ชีวิตคนเราเกิดการเปลี่ยนแปลงเชิงคุณภาพมากขึ้น สอง ช่วยเพิ่มพูนเชิงปริมาณให้สมบูรณ์มากขึ้น "การทำให้เป็นแบบง่าย" จึงเป็นการสร้างสรรค์แบบหนึ่งด้วย


Reference: เจียระไนปัญญา

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น